Wieża Babel i labirynt : o symbolicznych unaocznieniach podróży w dziełach Jana Amos Komeńskiego w kontekście kultury barokowej

Abstract

Tekst prezentuje analizę dyskursu filozoficznego Jana Amosa Komeńskiego w perspektywie symboli labiryntu oraz wieży Babel na szerszym tle literatury i kultury dawnej. Stwierdza się, że Jan Amos poszukiwał środków ekspresji, które umożliwiłyby mu oddanie niepokoju duchowego epoki. Niepokój ten miał związek z licznymi wówczas wojnami, które wstrząsały Europą. Nie-pewny los zagrożonych prześladowaniami uchodźców odbijał się w tekstach barokowych (filozofia, literatura, teksty mistyczne). Uczony wyzyskuje wieloznaczność i obrazowość tych symboli, aby zwrócić za ich pomocą uwagę czytelników na idee wspólnotowości, pokoju, dialogu religijnego oraz potrzebę edukacji przez całe życie.

The article presents an analysis of the philosophical discourse of Jan Amos Komensky in the perspective of symbols of the labyrinth and the Tower of Babel on a wider background of literature and old culture. It is stated that Comenius was looking for means of expression that would enable him to express the spiritual anxiety of the epoch. This fear was related to the numerous wars that shook Europe at the time. The uncertain fate of refugees threatened with persecution was reflected in Baroque texts (philosophy, literature, mystical texts). The scholar exploits the ambiguity and plasticity of these symbols to draw the readers' attention to the idea of community, peace, religious dialogue and the need for education throughout life